Glejaki najczęstsze nowotwory mózgu

Ponad 40% pierwotnych nowotworów wewnątrzczaszkowych stanowią glejaki, które jednocześnie odpowiadają za 70-80% ogółu pierwotnych nowotworów złośliwych ośrodkowego układu nerwowego.

Rodzaje i stopnie złośliwości glejaków

Przykładem mogą tu być gwiaździaki, czyli nowotwory gleju gwiaździstego wśród których najwyższym stopniem złośliwości cechuje się  glejak wielopostaciowy.  Rzadziej występujące gwiażdziaki włosowatokomórkowe włokienkowe, protoplazmatyczne i anaplastyczne cechują się mniejszym stopniem złośliwości. Jednymi z najrzadziej występujących nowotworów mózgu są natomiast zwojaki i zwojakoglejaki.

Czym jest glejak wielopostaciowy?

Glejak wielopostaciowy (inaczej glioblastoma) jest najbardziej złośliwym glejakiem pochodzenia astrocytalnego. Guz ten pojawia się do trzech razy częściej u mężczyzn niż u kobiet, przewagę tą najbardziej widać u osób starszych. Szczyt zachorowań przypada na 45-65 rok życia, niemniej jednak glejaki wielopostaciowe mogą powstać w każdym wieku. Guz przeważnie zlokalizowany jest w półkulach mózgowych, zwłaszcza w istocie białej, niemniej jednak może się pojawić właściwie w obszarze całego mózgowia. Dla przykładu u dzieci glejak wielopostaciowy z reguły występuje w pniu mózgu.

Pierwotne glejaki wielopostaciowe charakteryzują się szybkim wzrostem. Okres pomiędzy wystąpieniem pierwszych objawów klinicznych a rozpoznaniem przeważnie nie wynosi dłużej niż 6 miesięcy. Czasami rozpoznanie postawić można już około 30 dni od pojawiania się pierwszych objawów klinicznych. Inaczej wygląda sytuacja z glejakami wtórnymi ponieważ w ich wypadku okres ten znacznie się wydłuża.

Diagnostyka nowotworów mózgu

Typowa diagnostyka to diagnostyka obrazowa. W badaniu TK glejaki te charakteryzują się nieregularną masą o zmiennej gęstości. W obrazie MRI nowotwór jest hipointensywny w rejonach T1 zależnych zaś hiperintensywny w rejonach T2 zależnych.

W celu ustalenia z jakim typem glejaka mamy odczynienia  często wykonuje się pogłębioną diagnostykę histopatologiczną poprzez wykonanie badań IHC lub FISH. W przypadku różnicowania za pomocą IHC na uwagę zasługuje przeciwciało IDH1 R132H (MRQ-67), które pomaga w identyfikacji immunohistochemicznej immunoreaktywności dzięki czemu może być wykorzystane jako narzędzie w badaniach przesiewowych nowotworów, takich jak gwiaździaki rozlane i anaplastyczne o niskim stopniu złośliwości, skąpodrzewiaki i glejaki wtórne.

Oprócz IHC wykonuje się testy z wykorzystaniem sond FISH

Literatura:

• https://www.cellmarque.com/antibodies/CM/3658/IDH1-R132H_MRQ-67
• Neurologia – Podręcznik dla studentów medycyny pod redakcją Wojeciech Kozubskiego i Pawła P. Liberskiego, PZWL 2006 Warszawa