Profilaktyka nowotworu szyjki macicy

Nowotwór szyjki macicy jest jednym z najczęściej diagnozowanych żeńskich nowotworów. Problem ten dotyka głównie kobiet w średnim wieku, jednak coraz częściej chorują młode, aktywne kobiety. Z danych Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że pomimo dostępnych na rynku badań profilaktycznych zgony z powodu raka szyjki macicy są głównym problemem onkologicznym.
 

Jakie są czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy?

Istnieje wiele czynników, które mogą sprzyjać zachorowaniu na raka szyjki macicy. Do głównych zaliczyć należy zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV (Human Papillomavirus), szczególnie  groźne są genotypy HPV-16 i HPV-18, które wykazują najbardziej onkogenny charakter i są odpowiedzialne za 70% przypadków raka szyjki macicy.

W grupie kobiet narażonych na rozwinięcie się choroby nowotworowej znajdują się również kobiety palące papierosy oraz te u których stwierdzono stany zapalne w obrębie narządów rodnych będące konsekwencją chlamydiozy, rzeżączki i wirusa opryszczki. 

Inne możliwe przyczyny raka szyjki macicy to:

• obniżenie odporności 

• brak dostępu do badań profilaktycznych lub negatywny stosunek do nich

• wczesne rozpoczęcie życia płciowego seksualnego 

• liczne ciąże i porody

• wieloletnie przyjmowanie hormonalnych leków antykoncepcyjnych

Jak uchronić się przed chorobą?

Nowotwór szyjki macicy często nazywany jest cichym zabójcą kobiet. Wynika to z faktu, że w początkowej fazie często nie daje żadnych objawów, a ich pojawienie się zazwyczaj świadczy o wysokim stopniu zaawansowania choroby. Rokowania zależą od poziomu rozwoju raka w momencie jego wykrycia, ogólnego stanu pacjentki oraz jej wieku. Szacuje się, że nowotwór zdiagnozowany na wczesnym etapie jest wyleczalny w ponad 95% przypadków. Dlatego tak ważna jest profilaktyka.

Profilaktykę raka szyjki macicy możemy podzielić na pierwotną i wtórną.
 

Profilaktyka pierwotna 

Głównym celem profilaktyki pierwotnej jest ograniczenie ryzyka zachorowania na nowotwór poprzez zmniejszenie ekspozycji na czynniki mogące mieć wpływ na jego rozwój oraz zwiększenie odporności na te czynniki. Istotnym elementem tych działań jest przeciwdziałanie infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego HPV. Może w tym pomóc prowadzenie bezpiecznego życia seksualnego oraz ograniczona liczba partnerów seksualnych. W przypadku zakażenia wirusem HPV liczy się czas. Zdiagnozowanie infekcji na wczesnym etapie pozwala zapobiec przetrwałemu zakażeniu, które często jest przyczyną wystąpienia zmian nowotworowych. Z pomocą przychodzą tutaj nowoczesne badania genetyczne na obecność wirusa w organizmie oraz szczepienia, których najwyższą skuteczność osiąga przed potencjalnym narażeniem na infekcję wirusem brodawczaka ludzkiego HPV, w grupie wiekowej 13-14 lat, czyli przed podjęciem aktywności seksualnej.

Ważne znaczenie w profilaktyce nowotworów ma również kształtowanie zachowań prozdrowotnych, prowadzenie zdrowego stylu życia, unikanie tytoniu oraz zapobieganie niedoborom witamin i minerałów.

Profilaktyka wtórna

Profilaktyka wtórna ma na celu wykrycie nowotworu szyjki macicy we wczesnym stadium rozwoju, kiedy brak jest jeszcze zmian inwazyjnych, naciekających, a rokowania na pełny powrót do zdrowia są dobre. 

Badanie cytologiczne

Najczęściej wykonywanym badaniem przesiewowym w kierunku raka szyjki macicy jest badanie cytologiczne. Polega ono na ocenie pod mikroskopem komórek pobranych z tarczy i kanału szyjki macicy. Podczas rutynowej procedury można wykryć toczące się stany zapalne, zmiany przednowotworowe i zmiany nowotworowe. Badanie cytologiczne jest bezbolesne i bezpieczne. Szacuje się, że wykonywane co 3-5 lat może skutecznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy aż o 80%.

Wyróżniamy dwa rodzaje badania cytologicznego:

• Cytologię konwencjonalną

• Cytologię cienkowarstwową, zwaną cytologią LBC (Liquid Based Cytology)

Cytologia konwencjonalna

Podczas wykonywania cytologii metodą konwencjonalną rozmaz ze szczoteczki umieszcza się bezpośrednio na szkiełku mikroskopowym oraz utrwala sprayem utrwalającym lub alkoholem. W takiej formie transportowany jest do laboratorium, gdzie poddawany jest procedurze barwienia i ocenie pod mikroskopem. Choć w Polsce metoda ta jest najbardziej popularna ma też kilka wad. Jedną z nich są trudności w interpretacji materiału. Wpływ na to może mieć między innymi jakość próbki, która oprócz komórek często zawiera śluz, krew i bakterie, które mogą stanowić przeszkodę w prawidłowej diagnostyce. 

Cytologia cienkowarstwowa (LBC)

W przypadku wykonywania Cytologii LBC pobrane komórki wraz z końcówką szczoteczki umieszcza się w pojemniku zawierającym utrwalacz. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest późniejsze oczyszczenie pobranego materiału z zanieczyszczeń, które mogą powodować problemy interpretacyjne, zatem jakość uzyskanego rozmazu jest wyższa niż w przypadku cytologii tradycyjnej. Tak przygotowana próbka trafia do laboratorium w celu wykonania dalszej diagnostyki. Szczelna zakrętka pojemnika z utrwalaczem zmniejsza ryzyko uszkodzenia i utraty pobranego materiału. Kolejnym krokiem jest rozprowadzenie komórek na szkiełku mikroskopowym, barwienie i oglądanie pod mikroskopem. 
Niewątpliwą zaletą Cytologii LBC jest możliwość poszerzenia diagnostyki np. w kierunku zakażenia np. wirusem brodawczaka ludzkiego HPV (Human Papillomavirus), co jest szczególnie istotne w momencie, kiedy wyniki cytologii są niejednoznaczne.

W naszej ofercie znajduje sią linia produktów do wykonywania płynnej cytologii CytoPath® w skład której wchodzi:

• Zestaw CytoPath® Easy -  do wykonania płynnej cytologii cienkowarstwowej – (LBC) ginekologicznej i nie-ginekologicznej. Składający się z 5 specjalnie zaprojektowanych fiolek z uszczelnieniem, wypełnionych płynem utrwalającym. Gotowy do użycia. Rozwiązanie pozwala na osiągnięcie bardzo dobrych wyników w testach biologii molekularnej.

  

• Procesor CytoPath® dedykowany do wykonywania cytologii płynnej (LBC). Metoda opiera się na filtracji, co zapewnia optymalne przygotowanie różnych typów próbek cytologicznych zarówno ginekologicznych i nie-ginekologicznych. Procesor pozwala na zachowanie wysokiej jakości próbki na każdym etapie przetwarzania. 

Podstawowe parametry urządzenia: 

CZAS PRZETWARZANIA NA POJEDYNCZĄ PRÓBKĘ: 1 godzina 30 minut
WYDAJNOŚĆ: do 40 próbek na godzinę
WYMIARY (dł.-szer.-wys.): 460 x 300 x 500 mm
WAGA: 25 kg

Linia CytoPath zawiera również: szkiełka, wirówki, odczynniki, zestawy do barwienia oraz  materiały eksploatacyjne (pipety, szczoteczki itp.) do przygotowania próbek cytologicznych.